Tuesday, 2 July 2019

چۆن ده‌زانیت که‌ له‌شت کالسیوم ی که‌م نی یه‌ ؟

چۆن  ده‌زانیت  که‌  له‌شت  کالسیوم  ی که‌م نی یه‌ ؟

Billedresultat for calcium

 
 
 
کالسیوم یه‌کێکه‌ له‌ توخمه‌ گرنگه‌کان  که‌ له‌ش ناتوانێت  وازی ڵیبهێنێت، که‌سی ئاسایی نزیکه‌ی 1 کیلۆ کالسیومی له‌ له‌ شدا هه‌یه‌، که به‌ ‌  رێژه‌ی 99 %  کالسیوم له‌ ئێسك دایه‌  وه‌ به‌شه‌که‌ی تر ی له‌ خۆێن دایه‌. ، به‌ڵام ئێمه‌ چۆن ئه‌توانین بزانین که‌ له‌ ش  چه‌ندی  پێویسته‌  له‌ کالسیوم  وه‌ چۆن  دابین ده‌کرێت ؟
کالسیوم توخمه‌کی  بنیاد نه‌ره‌ له‌ له‌ش دا شان  به‌ شانی  هه‌ر یه‌كه‌ له‌ توخمه‌کانی مه‌گنیسیوم و فۆسفۆر .ئه‌م توخمانه‌ یه‌ هێزده‌به‌خشنه‌  شانه‌کانی ئێسك،  کاری کالسیوم به‌ هێزکردنی ئێسکە‌کانی له‌ش و ددانه‌ ، وه‌ هه‌روه‌ها  گرنگی هه‌یه‌ بۆ ده‌ماره‌ خانه‌کان " اعصاب" و توانای گرژبوونی ماسولکه‌ کان .

سه‌رچاوه‌کانی کالسیوم :

شیر و به‌رهه‌مه‌کانی  41% کالسیومی تیدایه‌  ، په‌نیر 19% کالسیوم ده‌دات ، خواردنه‌وه‌کان  16 % ، نان و دانه‌وێله‌  8 % ، سه‌وزه‌ 4% ، میوه‌ 3% ، په‌تاته‌ و کۆشت و ماسی و هێلکه‌ و شه‌ربه‌ت هه‌ر یه‌که‌یان 1%  ده‌ده‌ن ، شه‌کر و شیرنه‌مه‌نی یه‌کان 4% ده‌ده‌ن . کامه‌ له‌م سه‌رچاوانه‌ باشترین کالسیومان ده‌داتی که‌ له‌ش سوودی لێوه‌رده‌گرێت  زیاتر له‌ سه‌رچاوه‌کانی تر ، ئه‌وا زانایان ده‌لێن ئه‌و کالسیومه‌ی که‌ سه‌ر چاوه‌که‌ی شیر و به‌رهه‌مه‌کانی یه‌تی باشترینیانه‌ ، له‌ ش زیاتر سوودی لێده‌بینێت .
 

ده‌بێت هه‌ر یه‌ك له‌ ئێمه‌ چه‌ند کالسیومی پێویست بێ بۆ دابین کردنی پێداویستی رۆژانه‌مان له‌ کالسیوم ؟   بڕی پێشنیار کراو وه‌ك خواره‌وه‌یه‌ :

منداڵ2-5 ساڵ:  ده‌بێت 600ملگرام کالسیوم وه‌ربگرێت  رۆژانه‌ .
 
 منداڵ 6-9 ساڵ : 700ملگرام وه‌ربگرێت  بۆ دابین کردنی پێوستی رۆژانه‌ . 
 
منداڵ 10-17 ساڵ : 900 ملگرام کالسیوم وه‌ربگرێت  بۆ دابین کردنی پێویستی  رۆژانه‌ .
 
ژن یا پیاو له‌ سه‌ره‌وه‌ی 18 سالی : 800 ملگرام ڕؤژانە.
 
گەورە  له‌گه‌ل بوونی نه‌خۆشی ئێسك " هشاشه‌ العضام " ئه‌وا ده‌بێت  1200-1500 ملگرام  کالسیوم وه‌ربگرن رۆژانه‌ .
 

 بۆ به‌ ساڵا چوان :

  به‌ ساڵاچوان پێویستیان به‌ کالسیومه‌ چ ئافره‌ت بێ یا پیاو ، چونکه‌ له‌شیان له‌ قۆناغی گه‌شه‌ نه‌ماوه‌ چۆته‌ قۆناغی دارووخان و چاککردنەوە ، کالسیومیان پێویسته‌ تا پاریزگاری بکەن له‌ و خانه‌ ئێسکانه‌ی که‌ هه‌ن وه‌كو خۆیان بهێلنەوە‌  وه‌ دانه‌روشێن، به‌تایبه‌تی لای ئافره‌تان .. هە ر لە  ته‌مه‌نی 45 ساڵی به‌سه‌ره‌وه‌ له‌ شی ئافره‌ت که‌م تر هۆرمۆنی ئافره‌تی کە ناسراو به‌ ئیسترۆجین ده‌رده‌دات . ئیسترۆجین کاریگه‌ری هه‌یه‌ له‌ سه‌ر  ئێسك،  و نه‌مانی  یان که‌م بوونی ئه‌م هۆرمۆنه‌ ده‌بێته‌ هۆی ڵاوازی  ئێسك . بۆ یه‌ بۆ به‌ ساڵاچوان پێشنیار ده‌کرێت که‌ کالسیوم وه‌ر گرن به‌ شێوه‌ی حه‌ب که‌ له‌ صیده‌لی یه‌کان ده‌ست ده‌که‌وێت  تا به‌ته‌واوی دڵنیا بن که‌ بری پێویست  وه‌رده‌گرن   وه‌ پێداویستی  رۆژانه‌ی له‌شیان دابین دەکەن ،  چونکه‌  ناتوانرێت  به‌ دڵنیا بزانرێت که‌ بری ێیویست لە  کالسیوم له‌ خۆراك  داهەیە و ئەو خۆراکانە دەخۆن کە دەوڵەمەندن بە ماددەی کالسیوم ، زۆربەمان دەزانین کە  به‌ساڵاچوان که‌م خۆرن .
 

:‌ ئه‌وکه‌سانه‌ی که‌ شیر ناخۆن 

  ئه‌وانێش چ منداڵ یان گه‌وره‌  ئه‌وا ده‌بێت کالسیوم  وه‌ك حه‌ب وه‌رگرن ، وه‌ ئه‌وانه‌ی که‌ له‌ خێزانه‌کانیان دا  حاله‌تی ئێسك شکان یان نه‌خۆشی ئێسك داروشان هه‌یه‌ ئه‌وا ده‌بێت  کالسیوم  وه‌رگرن وه‌ک حه‌ب ، چونکه‌ له‌ گروپی مه‌ترسیدار  ده‌ژمێردرێن که‌ ئه‌گه‌ری تووش بوونیان هه‌یه‌ به‌ نه‌خۆشی یە ئیسکی یه‌کان له‌ داهاتوو ، وه‌ بۆ خۆپاراستن  ئه‌وا پیویسته‌  کالسیوم وه‌رگرن .

خۆراك: 

شیر ده‌خۆیته‌وه‌ یان شیرناخۆیته‌وه‌ و زیاتر ماست و په‌نیر ده‌خۆیت .. زۆر زه‌حمه‌ته‌ بزانیت که‌ چەند کالسیومت وه‌رگرتووه‌ له‌ و ماست و په‌نیره‌ی خواردووته‌  ...  ئه‌وا 2 دیسه‌لیتر شیر  250 گرام کالسیومت ده‌داتێ  . ئه‌گه‌ر بته‌وێت هه‌مان برت له‌ کالسیوم ده‌ست که‌وێت له‌ خۆراکی تر  ئه‌وا  ده‌بێت 100 گرام باوی بخۆیت که‌ 250 گرام کالسیومت ده‌داتێ یان 500 گرام  برۆکلی بخۆیت بۆ ده‌ست که‌وتنی هه‌مان بر له‌ کالسیوم. 100 ملیلیتر له‌ شیر  120 ملگرام کالسیوم  تیدایه‌ ، 100 ملیلیتر له‌ ماست 120-190 ملگرام کالسیومی تیدایه‌ ،  100 گرام په‌نیر 500-700 ملگرام کالسیوم تیدایه‌ .
کالسیوم له‌ ئاو  دا : 100 ملی لیتر له‌ ئاو ئه‌وا 12 ملگرام کالسیومی تیدایه‌ ، وه‌ به‌ معدل  ئه‌گه‌ر رۆژانه‌ 1 لیتر ئاو بخۆیته‌وه‌ ئه‌وا  120 ملگرام کالسیوم  وه‌رده‌گریت بۆ یه‌ ده‌وتریت لیتر نیو باشه‌ بخورێته‌وه‌  له‌ ئاو رۆژانه‌ .
ئه‌گه‌ر هاتوو دوو دل بوویت له‌ بوونی کالسیومی پێویست له‌ له‌شدا ئه‌وا هه‌رده‌م  له‌ دکتۆر بپرسه‌ ، به‌ هۆی پشکنینی خوێن  ده‌زانریت .
 

زیادی کالسیوم  : 

 به‌ وه‌رگرتنی 2.500مللیگرام له‌ کالسیوم  زۆربەی کەسان هیچیان لی نایه‌ت ، به‌ڵام باشتره‌  به‌ تایبه‌تی بۆ منداڵان که‌ نیو لیتر له‌ شیر بخورێته‌وه‌ رۆژانه‌ ، زیاتر له‌ حدی  خۆی ده‌بیته‌ هۆی  که‌م بوونی ئاسن له‌ له‌ش دا .زۆری کالسیوم ده‌بیته‌ هۆی قه‌بزی ، وه‌کالسیوم رێگر ده‌بێت له‌  سوود وه‌ر گرتن له‌ هه‌ندێك ده‌رمان وه‌ك ده‌رمانه‌کانی نه‌ خۆشی پارکێنسون  ،  زیادی کالسیوم له‌ خوێندا  مه‌ترسی نه‌خۆشی لێده‌که‌وێته‌وه‌  وه‌ك شێرپه‌نجه
‌ .

ڤیتامین "دی"

کاتی که‌ باسی کالسیوم ده‌کرێت ئه‌وا هه‌ر ده‌م باسی ڤیتامین دییش ده‌کرێت ، ئه‌م دوو  به‌یه‌که‌وه‌ به‌ستراونه تە‌وه‌ ، بوونی بری پێویست له‌ ڤیتامین دی له‌ له‌ش دا  هه‌ڵمژینی  کالسیومان بۆ مسۆگه‌ر ده‌کات ، ڤیتامین  دی واده‌کات که‌ کالسیوم  خه‌زن بکرێت له‌ ئیسک دا  .. بۆ یه‌ گرنگه‌  ڤیتامین دی شمان هه‌بێت ، ئه‌ویش  به‌  هۆی تیشکی خۆره‌وه‌  دروست ده‌بێت له‌ له‌شدا بۆ یه‌ خۆدانه‌ به‌ر  هه‌تاو گرنگه‌ بۆ ئینسان ، ئه‌گه‌ر نه‌مان توانی ئه‌وا  له‌ صیدلی به‌ شێوه‌ی حه‌ب و شله‌ هه‌یه‌ . حه‌ب بۆ گه‌وره‌کان و قه‌تره‌که‌ش بۆ منداڵ دەست دەکەوێ .
بری پێویستی رۆژانه‌ 10 میکرۆ گرامه‌ بۆ که‌سی ئاسایی ،وه‌ بۆ که‌سانی تر که‌  ڤیتامین " دی" یان که‌مه‌ یان نه‌ خۆشی ئێسکیان هه‌یه‌ ، ئه‌وا ده‌بێت بری زیاتر وه‌ر گرن  وه‌ك" پالپشتی خۆراکی " که‌ به‌ شێوه‌ی حه‌ب ده‌ست ده‌که‌وێت له‌ صیدلی یه‌کان


هیوادارم سوودی لی وه‌رگرن
چیمه‌ن سماقولی
 دانمارك  12.10.2013

Monday, 1 July 2019

بەکار هێنانی دەرمانی ڕەبو Turbohaler

 




ئەم  دەرمانانە  ، دەرمانی ئەستمە ن کە بە کوردی لە ناو  خەلک بە ڕەبو ناسراوە
وە پی یان دەگوتریت  بە زمانی پیشەیی   دەرمانی جۆری
Turbohaler
 
 

 جی یە ؟Turbohaler 

 
تۆربۆهێلە  شیوازێکە  بۆ  دەرمانەکانی  ئەستمە  کە لە ناو  ئەو  قووتووە پلاستکیانە  دا  دەرمانی ئەستمەی تیدایە کە بە شیوەی   تۆزەکی ووردە  و  بە بری دیاریکراو  پێوراوە  . کە هەر جارە برێکی کەم لە دەرمانی هاراو  ئامادە دەبێ بۆ هەلمژین لە ریگای دەمەوە .
ئەم دەرمانە  تۆزە  بە شیوەیەکی   تایبەت مامەلەی لە گەل کراوەو  دەنکۆلەکانی  بچووککراوەتەوە  کە بە  ئاسانی هەڵبمژرێت و  بتوێتەوە   لە  سی یەکاندا
 

تۆربۆ هیلە  بۆ کێ گونجاوە ؟

گونجاوە  بۆ گەورە و منداڵ،  بۆ ئەوانە  گونجاوەکە کە سی یەکانیان توانای هەلمژینی ئەو دەرمانەیان هەیە   

تۆربۆ هیلەکان جەندجۆرن ؟

تۆربۆ هێلەکان لە شیوە هەموویان  وەکو یەکن بەلام  بە رەنگی جیاجیا دروست کراون هەر رەنگە  مانایەک دەدات 
رەنگە کان پێمان دەلێن چ جۆرە دەرمانێکیان تیدایە
 
بۆ نموونە
ڕەنگی شین    لە ئاسمانەوە  هاتووە  واتە هەوا
ئەو  دەرمانەی کە لە رەنگ شینەکەدایە  وا کار دەکات کە سی یەکان و بۆرییەکانی هەوا فراوان دەکات و کەسی  ڕەبودار دەتوانێ بە باشی هەناسە هەلمژیت  دوای بە کار هینانی ئەم دەرمانە
 وە بە کار دێ بۆ حالەتی  کتۆپری  و ماوەی کاردنی کورتە
 هەر رەنگە  پێ مان دەلی کە ج  جۆرە دەرمانیکی  تیدایە
 

چۆنییەتی  بە کار هێنانی  تۆربۆ ‌هێلە

دەرمانەکانی ڕەبو هەموویان دەرمانی چاکن و کاریگەری باشیان هەیە گەر بە دروستی و رێکی بەکار بهێندرێن . 
زۆربەی خەلکی  بە باشی نازانن   ئەو دەرمانانە بە کار بهینن

هەنگاوە راست و دروستەکانی بەکار هینانی تۆربۆهێڵە

١.قەپاغی سەری بسورینەوە لایبە
 
٢.تۆربۆهیلەکە بە قیتی بگرە ، نابێ خواری بیگری ،قیت گرتنی وادەکات بڕە دەرمانی دیاریکراو  بەتەواوی  ئامادە بێ بۆ هەڵمژین
 
٣. ژیرە کەی کە ڕەنگدارە ، رەنگی شین، سور ، یا قاوەیی ، ئەو ژێرە دەسورێنی  بۆ پێشەوە تاکو  بۆت دەکرێ  وە دەیگەرێنیتەوە بۆ دواوە  تاکو دەنگێكی لێوە دێت کە  کلیکیك دەکات ، ئەو کلیکە پی مان دەلێ دەرمانەکە حازرە
 .
٤. هەناسەیەکی قوڵ بدەوە :  دانەوەی هەناسەیەکی قوڵ بۆ ئەوەیە  کە سی یەکان بەتاڵ بکرێ لە هەواو  شوێنی دەرمان بکرێتەوە
 
٥. دوای هەناسە دانەوەکە  یەکسەر دەمەوانەی تۆربۆ هێلەکە بخە دەمەوە  و لێولێ داخە . نابێت بۆ شایی هەبێ ، یەکسەر بە هەموو قووەتەوە دەرمانەکە هەڵمژە لە رێگای دەمەوە وە بە خیرایی هەتا پێت دەکرێ
.
٦. دەمەوانەکە دەربهێنە لە دەمت و  دەمت دابخە  و هەناسەکەت ڕابگرە بۆ ٣٠ چرکە
٣٠ چرکە چەندە ؟ بۆ زانینی ٣٠ چرکەکە  دوو رێگا هەیە  ژماردن تاکو ١٠ بە خێرایی  یاخود  ژماردن تاکو ٥ بە هێواشی
 
٧. ئە جا  دوای ٣٠ چرکەکە  هەناسە بە تەواوی بدەوە
 
لە خالی ١ وە تاکو  خالی ٧ پی دەلین تەکنیکی هەلمژینی  دەرمانی ئەستمە ( ڕەبو)
 
گەر  دکتۆر بۆ ی نوسیبووی  ٢ جار لەسەریەك  وەریبگری ئەوا هەنگاوەکانی  ٢ بۆ ٧ دووبارە کەوە .
 
دوای ئەوە هەنگاوی کە دێت  کە پیویستە  بزانرێت
دوای هەلمژینی  دەرمانی رەنگ شین  دەبێت دەم و ددان بە ئاو بشورێ ، ئەدەرمانە ماددەی شیرینی  تیدایە  و ددان تێك دەدات
 
دوای هەلمژینی  دەرمانی  رەنگەکانی کە وەکو سور وقاوەی  ، ئەوا دەبیت دەم و ددان بە فلجەو  مەعجون بشورێ ، جونکە  مانەوەی ئەو دەرمانە لە ناو دەم دەبێتە هۆی  دروست بوونی کەروو . بۆیە دە بیت دوای هەلمژین  دەم و ددان بە جوانی بە فلجەو مەعجن بشورێ.
 
 

پاك راگرتنی تۆربۆ هێڵەکە :

تۆربۆهێلەکە  دەخرێتە دەمەوە ، بۆ یە دەبێت پاککرێتەوە ، پاکردنەوەی بە کلینکسیك بسرێتەوە  دوای بەکار هێنانی
نابێت  بە پارچەی تەر  بسریتەوە ، ئەو دەرمانە تۆزە  وە تەراتی بگاتێ  زوو بەیەکە وە دەنوسێو دەبێتە سەلك  و هەلنامژرێ
نابێت بخرێتە بەر بە لوعە ، دەرمانەکە  تۆزە  و بە ئاو تیکدەجی
 
هەلگرتنی ئەو دەرمانە :
 دە بیت لە شوێنێك  بیت کە نەگەرم  بیت و نە سارد ، گەرمی لە سەرەوەی  ٢٥ بۆ ٣٠  پلە دەرمانەکە تیکدەدات ، وە ساردیش   بە هەمان شیوە دەرمانەکە  شیدار دەکات و تێکی دەدات
 دەبێت لە شوێنێك  دابندرێت کە دەرمانەکە  بە ووشکی بهێلێتەوە
 
  
 












  

Melacare

 **Melacare** دەرمانێکی پێستە کە بەکاردێت بۆ چارەسەری کێشە جۆراوجۆرەکانی پێست، وەک **خەلەکان، ڕەنگی ناجێگیر، و هایپەرپیگمێنتاسیۆن** (وەک **m...